Rekabet Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

Başarılı bir yönetim süreci geçirebilmek için iş planı yaparken gireceğimiz pazara en azından teorik olarak hakim olunmalıdır. Bu nedenle plan yapılırken kapsamlı bir pazar araştırması yapılmalıdır. Bir pazar araştırmasını olmazsa olmazı ise rakiplerimizi tanımaktır.
Bu yazımızda size, rakiplerinizi nasıl tanıyabileceğinizi ve onlarla rekabet edebilmenin yöntemlerini göstereceğiz.

Rakip Analizi Mi, Rekabet Analizi Mi?

Rakip analizi ve rekabet analizi genellikle birbirlerinin yerine kullanılan iki terimdir. Aralarındaki ayrımı; rakip analizi pazardaki rakipleri tespit etmeyi ve incelemeyi kapsarken rekabet analizinin sizin bu rakiplerinizle rekabet edebilirliğinizi test etmeyi kapsaması şeklinde açıklayabiliriz.
Yine de bu iki kavram, sıklıkla birbirleri yerine kullanılır.

Rekabet Analizinin Amacı Nedir?

Rakip analizi, pazarınızdaki sizinkine benzer ürün veya hizmetler sunan işletmeleri belirleme ve bunları önceden belirlenmiş bir dizi iş kriterine göre değerlendirme sürecidir.
İyi bir rakip analizi, işinizi ve rakiplerinizi müşterilerinizin gözünden görebilmenizi, neleri iyileştirebileceğinizi belirlemenizi sağlar.

Rakip Analizi Yöntemleri Nelerdir?

Rekabet analizinde kullanılabilecek yöntemlere birlikte göz atalım:

SWOT analizi

Rekabet analizini doğru bir şekilde yapabilmenin yolu doğru rakipleri tespit etmekten geçer. Doğru rakipleri tespit edebilmek bundan sonra yapacağınız işlemlerin sağlam temellere dayanmasına imkan tanır.
Rakiplerle birlikte onların ürün ve hizmetlerine, doğrudan veya dolaylı olarak diğer potansiyel rakiplere de dikkat edilmelidir. Bu işlemi geniş bir perspektiften yapabilmek için de rakiplere iki farklı açıdan yaklaşılmalıdır:

• Müşteri gözüyle
• Kendi bakış açıları ile

Müşteri açısından rakiplerinizi inceleyebilmek onların SWOT analizini yapmak anlamına gelir. SWOT analizi, işinizi veya eylem planınızı etkileyen dahili (Güçlü ve Zayıf Yönler) ve harici faktörleri (Fırsatlar ve Tehditler) değerlendirmenize yardımcı olur.
Bu analiz, potansiyel bir rekabet avantajının belirlenmesine yardımcı olmak için genellikle stratejik planlamada kullanılır. Örneğin, tedarikçilerle olan güçlü ilişkileriniz size rakiplerinizden daha düşük fiyatlar teklif etme fırsatı verebilir.

PEST Analizi

SWOT analizi sayesinde rakip şirketlerin yapısal durumlarını çözebilirsiniz. Bu görece kısıtlı bir analiz olabilir. Bu nedenle şuanı ve geleceği daha geniş bir çerçeveden görmenizi sağlayacak bir analize ihtiyaç duyabilirsiniz.
Böyle durumlarda PEST analizi devreye girer. PEST analizi, işletmeler tarafından günümüzde ve gelecekte işlerini etkileyebilecek makro-ekonomik faktörleri keşfetmek, değerlendirmek, organize etmek ve izlemek için kullanılan stratejik bir iş aracıdır. Çerçeve, Siyasi, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik güçlerden kaynaklanan fırsat ve tehditleri inceler. Pest analiziyle yanıt bulabileceğiniz sorular şunlardır:

• Toplumsal bir değişim karşısında rakibiniz buna hangi hızda ve nasıl ayak uyduracak?
• Rakibinizin başarısız olması durumunda siz nasıl ayak uyduracaksınız?
• Bu değişim onlar için bir fırsat mı yoksa tehdit mi?

Rakip Dizgisi (Competitor Array)

Rakip dizisi, sektörünüzdeki en önemli faktörleri göz önünde bulundurmanıza ve ardından rakiplerinizi bu faktörlere göre sıralamanıza ve onların güçlü ve zayıf yönlerini görmenize olanak tanır. Böylelikle pazardaki boşlukları algılayabilirsiniz.
Rakiplerinizin gelecekteki stratejilerini tahmin etmek için, analizinizi onların stratejilerinin ne olduğu ve geçmişte ne yaptıkları konusunda genişletmeniz gerekebilir. Birkaç adımda bu dizgiyi oluşturabilirsiniz:

• Sektörünüzü tanımlayın
• Rakiplerinizi tespit edin
• Müşterilerini belirleyin
• Anahtar performans göstergelerini belirleyin
• Bu göstergelerin ağırlığını hesaplayın
• Rakiplerinizin puanını hesaplayın

Pazardaki rakiplerinizi sıralamak için şirketin tedarikçileri veya eski iş ortaklarıyla iletişime geçmeyi deneyin, ancak tüm bilgileri yasal olarak elde ettiğinizden emin olmalısınız.

Biterken Bir Özet

Özet olarak rekabet analizinde cevaplanması gereken sorular şunlardır:

• Rakipleriniz kimlerdir?
• Hangi ürün ya da hizmetleri satıyorlar?
• Pazar payı nedir?
• Geçmiş stratejileri nelermiş?
• Hala aynı stratejiyi mi kullanıyorlar?
• Reklam konusundaki stratejileri nelerdir?
• Ne kadar rekabetçiler?
• Güçlü ve zayıf yanları neler? Sizinkilerle benzeşiyor mu?
• Sizin için ne kadar büyük tehditler?
• Stratejileri işinizi nasıl etkiler?

Analizinizde ve tüm işlerinizde başarılar!