Reeskont Nedir? Reeskont Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Reeskont nedir, reeskont neden yapılır? Reeskont işleminin muhasebe kaydı nasıl yapılır? Reeskont ve avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı nedir? Cevaplar yazımızda.

Reeskont Nedir?

Reeskont, vadesi henüz gelmemiş, senet ile doğmuş alacak ve borçların, değerleme günündeki gerçek değerlerinin bulunması yoluyla bilanço üzerinde yapılan düzeltme işleminin adıdır. Yani henüz vadesi gelmeyen senede bağlı borç ve alacaklar, reeskont işlemi ile değerleme günündeki gerçek değerine indirgenir.

“122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı” Nedir?

Bu hesap, dönem sonunda, bilançoda senetli alacağın tasarruf değeri yani peşin değeri ile gösterilmesi durumunda nominal değer ile peşin değer arasındaki fark, bir başka deyişle alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılan hesaptır.
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı, pasif karakterli bir hesaptır.

“647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı” Nedir?

Reeskont faiz gelirlerinin izlendiği hesaptır. İşletmenin senetli borçlarının ve vadeli çeklerinin dönem sonunda yapılan reeskont işlem faiz gelirlerinin yanı sıra, alacak senetlerinin reeskontunun izleyen dönem başında iptal edilmesinden kaynaklanan faiz gelirlerini de içerir. Bu gelirler bu hesaba alacak olarak kaydedilir.

Reeskont Uygulamasının Şartları Nelerdir?

Reeskont uygulamasının şartları şu şekilde özetlenebilir:

• Sadece vadeli kambiyo senetleri reeskonta tabi tutulabilir. Kambiyo senetleri, poliçe, bono ve vadeli çekler olarak sıralanabilir. Diğer senetler ve vadeli olmayan alacaklar reeskonta tabi değildir.
• Senetlerin vadesi gelmemiş olmalıdır. Reeskont işlemi, gelecek dönemde tahsil edilebilecek veya ödenebilecek alacak veya borçlara uygulanır.
• Senetler işletmenin aktifinde kayıtlı olmalıdır. Aktifte kayıtlı olmayan senetler reeskonta tabi tutulamaz.
• Alacak senetleri, gelir yaratıcı nitelikte olmalı veya hasılat unsuru olmalıdır. Reeskont, gelir etkisi birden fazla yıla yayılan ancak tamamı vergiyi doğuran olayın meydana geldiği yılda hasılat yazılan alacağın gelecek dönemlere ait kısmının ayrıştırılması işlemidir. Bu nedenle, bir alacak senedinin reeskonta tabi tutulabilmesi için, öncelikle söz konusu alacağı doğuran bir teslim veya hizmetin olması ve teslim veya hizmet dolayısıyla tahakkuk eden hasılatın dönem kazancına ilave edilmesi gerekir.

Hatır Senetleri Reeskonta Tabi Tutulur Mu?

Gerçek bir borç ve alacak ilişkisine dayanmayan alacak ve borç senetleri, reeskonta tabi tutulamaz.

Reeskont Neden Yapılır?

Borç ve alacak senedinin değerleme günündeki nominal değeri, senedin vade tarihine dek olan süreye isabet eden faizi de içerir. Reeskont işlemi, ilgili faiz miktarının belirlenip vergi matrahının hesaplanması ve bu tutarın gelir ya da gider olarak dikkate alınmasını sağlar. Vergi uygulaması sırasında reeskont işlemi yapılmadığında ticari kazancın tespitinde dönemsellik ilkesi düzgün biçimde uygulanmamış olur.

Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanan Faiz Oranları

23.12.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları Hakkında Tebliği’ne göre

• Vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 43,25’tir.
• Avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 44,25tir.

Reeskont Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Peki Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı nasıl işler? Hesaplanan reeskont tutarları, 122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı’na alacak şeklinde kaydedilir, 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabının borcuna geçilir. Bu sayede alacak senetleri, bilançoda peşin değerinde gösterilir.
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı, sonraki dönemde 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı ile kapatılır.

Reeskont formülü : Senet Bedeli x Faiz x Vadeye Kalan Gün Sayısı

Reeskont muhasebe kaydı örneği

Varsayalım ki, (Y) İşletmesi 15 Temmuz 2023 tarihinde nominal değeri 100.000 TL olan ve vadesine en çok 3 ay kalan bir senedi reeskont etmek istiyor. 24 Haziran 2023 tarihinden itibaren geçerli olan faiz oranlarına göre reeskont işlemi için uygulanan yıllık iskonto faiz oranı %15,75’tir.

Reeskont işlemi için senedin net bugünkü değerini hesaplayalım:

• Net bugünkü değer = Nominal değer - (Nominal değer * Faiz oranı * Kalan gün sayısı / 360) + (Nominal değer * Faiz oranı)
• Net bugünkü değer = 100.000 TL - (100.000 TL * 0,1575 * 226 / 360) + (100.000 TL * 0,1575)
• Net bugünkü değer = 100.000 TL - 9.843,75 TL + 15.750 TL
• Net bugünkü değer = 105.906,25 TL

---

31 Aralık 2022 Tarihli Muhasebe Kayıtları:
Reeskont faiz giderlerinin muhasebeleştirilmesi:
Gider Hesabı: Reeskont Faiz Giderleri
Alacak Hesabı: Alacak Senetleri Reeskontu

------------------- 31.12.2022 -------------------
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.546,54 TL
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 1.546,54 TL

---

Dönem kar zararının reeskont faiz giderleriyle düzeltilmesi:

Gelir Hesabı: Dönem Kar/Zararı
Gider Hesabı: Reeskont Faiz Giderleri

------------------- 31.12.2022 -------------------
690 DÖNEM KAR ZARARI 1.546,54 TL
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 1.546,54 TL

---

1 Ocak 2023 Tarihli Muhasebe Kaydı:
Reeskont işlemi için senedin net bugünkü değeri hesaplanır:

Net bugünkü değer = Nominal değer - (Nominal değer * Faiz oranı * Kalan gün sayısı / 360) + (Nominal değer * Faiz oranı)

Net bugünkü değer = 100.000 TL - (100.000 TL * 0,1575 * 226 / 360) + (100.000 TL * 0,1575)
Net bugünkü değer = 100.000 TL - 9.843,75 TL + 15.750 TL
Net bugünkü değer = 105.906,25 TL

---

Reeskont faiz gelirlerinin muhasebeleştirilmesi:

Gelir Hesabı: Alacak Senetleri Reeskontu
Gelir Hesabı: Reeskont Faiz Gelirleri

------------------- 01.01.2023 -------------------
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 1.546,54 TL
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 5.906,25 TL