Müstahsil makbuzu stopaj oranı hesaplaması nasıl yapılır?

Müstahsil makbuzunun stopaj oranının nasıl hesaplandığını merak ediyorsanız bu yazıdan tüm detaylarıyla öğrenebilirsiniz.

Müstahsil Makbuzu Nedir?

Defter tutan çiftçi, toptancı veya tacirler, defter tutmayan çiftçilerden de ürün alabilir. Bu durumda onlara müstahsil makbuzu düzenlemek zorundadırlar. İşte bu makbuza müstahsil makbuzu ya da üreticiye kesilen makbuz denir.
Satıcı, ticari bir belge veremediğinden müstahsil makbuzunu imzalamak zorundadır. Alıcı da makbuzu düzenleyen taraftır. Yani belge düzenleyip verebilir.
İmzalı belgenin kopyası ise alıcıda yani işletmede; aslı defter tutmayan çiftçide yani satıcıda kalır.

e-Müstahsil Makbuzu Nedir?

Veri biçimi ile usul ve esaslarını Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) belirlediği, elektronik ortamda düzenlenip kesilen, elektronik ortamda saklanan ve ibraz edilen, matbu müstahsil makbuzu ile aynı hukuki nitelikleri taşıyan belgeye e-Müstahsil makbuzu denir.
Yani e-Müstahsil makbuzu, matbu müstahsil makbuzundan farklı olarak dijital bir belgedir.

Müstahsil Makbuzunda Hangi Bilgiler Bulunur?

Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 235. maddesine göre müstahsil makbuzunda şu bilgiler bulunmalıdır:

• Makbuz tarihi
• Malı alan tüccar ya da çiftçinin adı, soyadı, unvanı ve adresi
• Malı satan çiftçinin adı, soyadı ve adresi
• Satışı yapılan malın cinsi, miktarı ve bedeli

Müstahsil Makbuzu Nereden Alınır?

Müstahsil makbuzu tıpkı gider pusulası gibi noterler ile maliyenin anlaşmalı olduğu matbaalardan alınır. Yeni işletmeler işe başlamadan önce; zaten var olan işletmeler ise koçanları bitmeden müstahsil makbuzlarını temin etmelidir.

Müstahsil Makbuzunda Stopaj Nasıl Hesaplanır?

Defter tutmayan çiftçilerden alınan ürünler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre gelir vergisi kesilir ve kalan satıcıya ödenir. Müstahsil makbuzu stopaj oranları, 2024 yılı itibari ile şöyledir:

• Hayvansal ürünler için %2
• Zirai ürünler için %4
• Çiftçi borsaya kayıtlıysa %1
• Çiftçi borsaya kayıtlı değilse %2

Müstahsil Makbuzunda Stopaj Hesaplaması Örneği

Müstahsil makbuzunda stopajın hesaplanmasını şöyle örnekleyebiliriz:

Borsada kaydı olmayan bir çiftçi düşünelim. Bu çiftçi, bir zirai ürün şriketine 5.000 TL’lik buğday sattı diyelim. Bu durumda çiftçimiz borsaya kayıtlı olmadığı ve malı da zirai ürün olduğundan kesilecek gelir vergisi oranı %4 olacaktır. Gelir vergisi, brüt satış bedeli vergi oranı ile çarpılarak hesaplanır. Dolayısıyla işlemimiz şöyle olacaktır:

5.000 TL X %4 = 200 TL

Net tutarı ise brüt satış tutarından hesaplanan vergiyi çıkararak elde edebiliriz:

5.000 TL – 200 TL = 4.800 TL

Buradan çıkaracağımız sonuç ise şöyledir: İşletme çiftçiye o gün 4.800 TL öder. Kesilen 200 TL’lik vergiyi ise bir sonraki ay muhtasar beyanname ile vergi dairesine ödemelidir.