LIFO Nedir?

Üretim ve dağıtım teknikleri arasında yer alan LİFO nedir, LİFO yöntemi nerelerde kullanılır, LİFO açılımı nedir sorularının detaylı yanıtlarını bu yazımızda bulabilirsiniz.

LİFO Ne Demek?

LİFO, İngilizce’de “last in, first out” ifadesinin kısaltmasıdır ve son giren ilk çıkar anlamına gelir.
LİFO, bir malzemenin veya ürünün satışta kullanılmasında veya tüketiminde son alınanın ilk olarak kullanılmasını ifade eder. Bu yöntemde, en son alınan ürün veya malzeme ilk olarak satılır veya tüketilir.
LİFO yönteminde en son satın alınan veya üretilen ürünlerin maliyetleri ilk olarak giderleştirilir. Bu yöntem ilk olarak ABD’de, ikinci dünya savaşı sırasında yükselen fiyatların avantajlarından yararlanmak için tanıtılır.

LİFO Yöntemi Nasıl Kullanılır?

LİFO yöntemi, envantere yerleştirilen son kalemlerin bir yıl boyunca ilk satılanlar olduğunu varsayar. Bu nakit akışı varsayımıyla, satın alınan veya üretilen son kalemlerin maliyetleri, COGS olarak yani ilk sayılanlar olarak yer alır. Bunun dışında, henüz satılmamış eski kalemlerin maliyeti satılmamış envanter olarak rapor edilir. Bu yöntem, fiyatların yükseldiği zamanlara uygun olarak kullanılır. Fiyatların yükseldiği dönemde, LİFO yöntemindeki maliyet daha yüksek olan cari fiyatlarla tahsil edileceği için kar ve vergi yükümlülüğü, fifo yöntemine göre daha düşük olur.
LİFO’nun işleyiş sürecini birkaç adımda özetleyelim:

• Stok Takibi: İlk olarak, stoklarınızı dikkatlice takip etmeniz önemlidir. Hangi ürünlerin ne zaman ve hangi fiyatlarla alındığını kaydetmek gerekir. Bu bilgiler, LİFO yöntemini kullanırken stokların değerlemesi için temel oluşturacaktır.
• Satış Kayıtlarının Tutulması: Her bir satış işlemi için ayrıntılı kayıtlar tutmak gereklidir. Satış tarihleri, miktarları ve satış fiyatları gibi bilgilerin güncel ve doğru bir şekilde kaydedilmesi önemlidir.
• Stok Maliyet Hesaplaması: LİFO yöntemi, en son alınan ürün veya malzemenin ilk olarak satıldığı veya tüketildiği bir yöntem olduğundan, stokların maliyetini hesaplarken en son alınan ürünlerin maliyetlerini kullanır. Satış işlemleri gerçekleştiğinde, stoktan çıkan ürünlerin maliyeti en son alınan ürünlerin maliyetlerine göre belirlenir.
• Stok Değerlemesi: LİFO yöntemi kullanılarak stoklarınızın değerlemesi yapılır. Stoktaki ürün miktarları ile en son alınan ürünlerin maliyetleri çarpılarak toplanır ve toplam stok maliyeti hesaplanır.

LİFO Nasıl Hesaplanır?

LİFO yönteminde satılan malların maliyetini hesaplamak için en son girdi olan envanterin maliyeti belirlenir. Ardından tutar, satılan envanter miktarıyla çarpılır.
Envanter miktarının önemli olduğu LİFO yönteminde stoktaki envanter ilk alımdan küçük olur ise direkt olarak ilk alım birim fiyatı LİFO maliyeti olarak ifade edilir. Eğer tam tersiyse, sonraki alım birim fiyatı LİFO hesaplamasına dahil edilir.

LİFO Yöntemi Neden Kullanılır?

Envanter değerleme yöntemi olan LİFO, çoğunlukla, perakendeciler vb. gibi nispeten büyük stok düzeyine sahip şirketlerin vergi avantajı elde etmesi için kullanılır. Enflasyon sebebiyle üretim veya satın alma maliyetlerinin artmasından dolayı bu yöntem tercih edilir.
Bu yöntem ile stoklar, açıkça düşük olan önceki maliyetlerdeki değerler olarak yer alır ve son stokların yüksek maliyetleri, satılan malın maliyetinin hesaplanmasına dahil edilir. Bu nedenle, satış fiyatları, kârı hesaplamak için yüksek maliyetlerle eşleştirilir, böylece işletmenin kârı azalır ve bu durum daha düşük gelir vergisi ödemeleriyle sonuçlanır.

LİFO Yöntemi Kullanımının Avantajları Neler?

LİFO, özellikle fiyatlar devamlı sabit kaldığında kullanımı hızlı ve basit bir yöntem olarak yer alır. LİFO yönteminde malzemeler, ödenen en son fiyatlar üzerinden üretime alınır. Fiyatların yükseldiği zamanlarda şirket ürünü için fiyat teklifi güvenli ve karlı olur. LİFO, FİFO yöntemi gibi gerçekçi olmayan herhangi bir kar veya zararla sonuçlanmaz. Kullanımı kolay olduğundan dolayı satın alma işlemlerinin daha seyrek yapıldığı yerlere avantaj sağlar.

• Enflasyonun üretim maliyeti üzerindeki etkisi nedeniyle azalan kar marjı ve gevşetilmiş bir tasarruf sağlar.
• LİFO yöntemi, ticari kuruluşlara gelecek yıllarda daha az kâr bildirerek gelir vergisi ödemesini kolaylaştırır.
• Cari maliyeti cari gelirlerle eşleştirme avantajı sağlayarak envantere dahil edilen karları azaltır. Büyük envanterli ve fiyatların yıllık olarak yükselme eğiliminde olduğu sektörlerde kullanılır.
• LİFO yöntemi kullanımı şirketin elinde daha çok nakit bulundurmasına, daha az vergi ödemesine ve daha çok yatırım yapabilmesine olanak sağlar.

FİFO ve LİFO Yöntemleri Arasındaki Fark Nedir?

FIFO (First-In, First-Out) ve LIFO (Last-In, First-Out) yöntemleri, stok yönetimi ve envanter değerlemesi gibi alanlarda kullanılan iki farklı yöntemdir. İşleyişleri ve sonuçları açısından farklılıklar gösterirler.
FIFO yöntemi, stoklardaki ürünlerin en eski giriş tarihine göre satışa sunulduğu bir sistemdir. Bu yöntemde, ilk giren ürünlerin ilk olarak satıldığı kabul edilir.
LIFO yöntemi ise, stoklardaki ürünlerin en son giriş tarihine göre satışa sunulduğu bir sistemdir. Bu yöntemde, en son alınan ürünlerin ilk olarak satıldığı ve daha eski ürünlerin satışa sunulduğu kabul edilir. LIFO yöntemi, enflasyonun olduğu durumlarda stok maliyetlerini yükselttiği için vergi avantajı sağlayabilir.
Özetle FIFO ve LIFO yöntemleri arasındaki temel fark, ürünlerin hangi sırayla satıldığına ve envanter maliyetinin nasıl hesaplandığına dayanır.