Kooperatif Şirket Nedir? Nasıl Kurulur?

Bu yazıda, karşılıklı yardımlaşma ile herkesin ihtiyaçlarını sağlamak ve ortak çıkarları korumak için kurulan ekonomik kuruluşları, yani kooperatif şirketleri ele aldık.

Kooperatif Şirket Nedir?

Türk Ticaret Kanunu’nda listelenen şirket türlerinden biri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre kurulup çalışmalarını sürdüren kooperatiflerdir. Kooperatif şirket, yasadaki tanımına göre ortaklarının ihtiyaçlarını sağlamak için kurulan, ortak çıkarları gözeten, dayanışma ve özverili çalışma ile ilerleyen sermaye kuruluşuna denir.
Ülke ekonomisine de katkı sunan kooperatifler, doğru bir yönetimle hem ortaklara maddi katkı sunar hem de toplumun kalkınmasına yardım eder. Kooperatifler, tarımla uğraşan toplumların imece usulü toprak işlemesinin ekonomik versiyonudur.
Ortakların gereksinimine göre mesleki faaliyetler, iş yeri inşası, bina yapımı veya kredi sağlama gibi işlemler için kooperatif şirket kurma bir çözüm olabilir. Kısacası kooperatifleri üretim, tüketim, kredi, konut, iş yeri ve diğer olarak ayırabiliriz.

Kooperatif, Bir Şirket midir?

Kooperatifler, sermaye kuruluşu oldukları için şirket sayılır. Fakat kooperatiflerin işleyişine ve amaçlarına bakınca onların diğer sermaye şirketlerinden farklı olduklarını görürüz.
Kooperatiflerde şirket ortaklarının diğer şirket türlerinden farklı olarak direkt olarak kooperatif çalışmalarından yararlanmaları gerekir.
Mesela yapı kooperatifine ortak olan biri, bu ortaklığa ev veya iş yeri sahibi olmak için girmiştir. Veya üreticidir ve ürettiklerinin daha bir kazanç getirmesi için kooperatif üyesi olmuştur. Fakat diğer sermaye şirketlerinde şirketle bir bağ kurmaya gerek yoktur, yalnızca hisse almak ortaklık için yeterli olabilir. Sadece hisse senedi alarak sermaye şirketlerinin yönetiminde söz sahibi olmak mümkündür. Kooperatif şirketlerde ise herkesin her zaman oy hakkı vardır.

Kooperatif Şirketin Özellikleri Nelerdir?

Kooperatif şirket ekonomik bir sermaye topluluğudur. Türk Ticaret Kanunu ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre kooperatifleri, şu özellikleri ile tanımlayabiliriz:

• Ortak ihtiyaçların çözümü için kurulur.
• Şirketin sermaye kısıtlaması yoktur.
• Sermayesi para, taşınır eşya, mülk, maddi değeri olan diğer değerler olabilir.
• Kurumlar, şirketler, dernekler veya vakıflar kooperatif ortağı olabilir.
• Kooperatif ortaklığı süresiz değildir. Kanuni işlemlere uymak koşuluyla her ortak dilediği tarihte şirket ortaklığından çıkma işlemini gerçekleştirebilir.
• Kooperatifler süreli de süresiz de olabilir. Yapı kooperatifleri genelde süreli olur.
• Kooperatif toplantılarında ortaklık derecesinden bağımsız olarak tek bir oy kullanılır.
• Kooperatiflerin borçlarından doğan sorumluluk, ortağın payı ile sınırlıdır. Ancak ortaklar karar ile sınırsız sorumluluk edebilir.

Kooperatif Şirket Nasıl Kurulur?

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 2. maddesine göre kooperatif kurulması için en az 7 kişi gerekir. Ortak bir amaç etrafında toplanan 7 kişi, kabul edip imzalayacakları ana sözleşmeyi Ticaret Bakanlığı’na verir, bakanlık incelemesi sonucunda izin verirse kooperatif Ticaret Sicil’ine kaydedilir ve kuruluşu ilan edilir.