İskonto ve İskonto Faturası Nedir? Nasıl Kullanılır?

Rekabetin yoğun olduğu pazarlarda, işletmelerin ayakta kalabilmesi ve pazar payını artırabilmesi için etkili rekabet stratejileri geliştirmesi şarttır. İskonto, bu stratejilerin önemli bir parçası olabilir.
Peki iskonto ve iskonto faturası nedir? Detayları sizin için derledik.

İskonto Nedir?

İskonto kelimesi, İtalyanca kökenli olup “indirim” anlamına gelir.
Bankacılık, ticaret ve sigortacılık gibi pek çok alanda yaygın olarak kullanılan bu terim, satış işlemlerinde uygulanan indirimleri ifade eder. Bu indirimin muhasebeleştirilmesi için ise iskonto faturası kesilmesi gerekir.

İskonto Türleri Nelerdir?

İşletmelerin uyguladığı iskonto türleri çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir:

Satış İskontosu

Belirli bir satış hacmine ulaşılması durumunda uygulanan indirimdir. Genellikle büyük miktarda alım yapan müşterilere yönelik olarak kullanılır ve müşterileri daha fazla alım yapmaya teşvik eder.

Peşinat İskontosu

Müşterinin ürünü peşin olarak ödemesi durumunda uygulanan indirimdir. Bu iskonto, işletmenin nakit akışını hızlandırmak ve finansal riskleri azaltmak amacıyla kullanılır.

Erken Ödeme İskontosu

Müşterinin belirlenen ödeme süresinden önce ödeme yapması durumunda uygulanan indirimdir. Bu iskonto, işletmenin alacaklarını hızlı bir şekilde tahsil etmesine yardımcı olur.

Miktar İskontosu

Büyük miktarda alım yapan müşterilere uygulanan indirimdir. Müşteriyi daha fazla ürün almaya teşvik eder ve stokların daha hızlı tükenmesini sağlar.

Ciro İskontosu

Belirli bir ciro seviyesine ulaşan müşterilere yıl sonunda uygulanan indirimdir. Müşteriyi yıl boyunca sürekli alışveriş yapmaya teşvik eder ve sadakati artırır.

İskonto Faturası Nedir?

İskonto faturası; bir ürün ya da hizmetin satışında uygulanan indirim miktarını gösteren fatura türüdür.
Satıcılar, müşteri çekmek ve ürünlerini daha cazip hale getirmek amacıyla zaman zaman fiyatlarını düşürebilirler. Bu fiyat düşüşü, yani indirim, iskonto olarak adlandırılır ve bu durumda iskonto hesaplama işlemi devreye girer.
İskonto faturası, indirim miktarını ve oranını belirleyerek hem satıcının hem de alıcının bu işlemi muhasebeleştirmesini sağlar.

İskonto Faturası Nerelerde Kullanılır?

İskonto ticaretin birçok alanında, özellikle satış ve finansal işlemlerde kullanılır. Müşteri çekmek amacıyla yapılan kampanyalarda, kredi kartı işlemlerinde ve borç yapılandırmalarında iskonto uygulanabilir. Ayrıca sigorta işlemleri gibi farklı finansal aktivitelerde de iskonto yöntemi tercih edilir. Dolayısıyla bütün bu alanlarda iskonto faturasına da ihtiyaç duyulabilir.

İskonto Faturası Nasıl İşlenir?

İskonto faturası işleniş detayları ve adımlarını şöyle özetleyebiliriz:

• İskonto faturası, satıcı tarafından düzenlenir ve alıcıya iletilir.
• Alıcı, bu faturayı muhasebe sistemine kaydeder.
• Fatura detayları kontrol edildikten sonra iskonto miktarı ve oranı uygun hesaplara kaydedilir.
• Ardından, ödeme yapılır ve fatura arşivlenir.

İskonto Hesaplama Yöntemleri

İskonto hesaplama için kullanılan çeşitli yöntemler vardır. Gelin, iskonto nasıl hesaplanır sorusunun cevabını birlikte inceleyelim!

İç İskonto Hesaplama

İç iskonto hesaplama, senetlerin peşin değerleri üzerinden yapılan indirimleri belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem hem basit hem de bileşik faiz yöntemleri ile uygulanabilir. Özellikle uzun vadeli senetlerde, her indirim sonrasında kalan peşin değer üzerinden yeni bir iskonto hesaplaması yapılır.

• Basit Faiz Yöntemi: Vade gün cinsinden verilmişse, iç iskonto tutarı, peşin değerin yıllık faiz oranı ve vade ile çarpılması, ardından 360’a bölünmesiyle hesaplanır.
• Bileşik Faiz Yöntemi: Bileşik iskonto, yalnızca iç iskontoyla hesaplanır. Bu yöntemde nominal değer, peşin değerin, faiz oranı ve faizlendirme dönem sayısına göre belirlenen bir katsayı ile çarpılmasıyla bulunur.

Dış İskonto Hesaplama

Dış iskonto hesaplama, senetlerin kredi değerleri üzerinden yapılan indirimlerin belirlenmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem yalnızca basit faiz yöntemi ile uygulanabilir; bileşik faiz yöntemi ile birlikte kullanılamaz. Çünkü bileşik faiz yönteminde, vade süresi 1 yıldan fazla olduğunda ve hesaplamalar senedin kredi değeri üzerinden yapıldığında, çok yüksek indirimler yapılabilir ve bu durum alacaklılar için büyük kayıplara yol açabilir. Bu nedenle bileşik dış iskonto yöntemi uygulanmaz.

• Basit Faiz Yöntemi: Vade gün cinsinden verilmişse, dış iskonto tutarı, nominal değerin yıllık faiz oranı ve vade ile çarpılması, ardından 360’a bölünmesiyle hesaplanır.

Yüzde İskonto Hesaplama

En temel indirim hesaplama yöntemidir ve indirim oranı üzerinden hesap yapılır.

Ters İskonto Hesaplama

İndirimli fiyattan yola çıkarak yapılan hesaplamadır.

İskonto Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İskonto uygularken işletmenin kâr marjının korunmasına özen gösterilmelidir. Yanlış hesaplanan bir iskonto, işletmenin kârlılığını olumsuz etkileyebilir. İskonto oranı belirlenirken, ürünün maliyeti ve hedeflenen kâr marjı mutlaka dikkate alınmalıdır.
• İskontoların ticari teamüllere uygun olması önemlidir. Yasal düzenlemelere uygun olmayan iskonto uygulamaları, işletmenin hukuki sorunlarla karşılaşmasına neden olabilir.
• İskonto uygularken müşterilerin beklentilerini göz önünde bulundurmak gerekir. Müşterilere sunulan iskonto, onların sadakatini artırmalı ve tekrar alışveriş yapmalarını teşvik etmelidir.
• Uygulanan iskonto mutlaka fatura üzerinde belirtilmeli ve doğru bir şekilde muhasebeleştirilmelidir. Aksi takdirde, yasal yükümlülükler açısından sorunlar yaşanabilir.
• İskonto kampanyalarının süresi ve şartları net bir şekilde belirlenmelidir. Uzun süreli veya belirsiz iskonto kampanyaları, ürünün değerini düşürebilir ve müşteri algısında olumsuz etkiler yaratabilir.

İskonto Nasıl Muhasebeleştirilir?

İskonto; fatura üzerinde gösterildiğinde iskonto tutarı fatura toplamından düşülerek kalan meblağ KDV matrahını oluşturur.
İskontonun KDV matrahından düşülebilmesi için ticari teamüllere uygun olarak yapılması ve fatura üzerinde gösterilmesi gereklidir.
İskonto, satış fiyatı üzerinden yapılan bir indirim olarak muhasebeleştirilir ve bu işlem satış artırma, rekabet gibi amaçlarla yapılabilir. İskonto işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde, KDV matrahından düşülebilmesi için iskontonun mal teslimi veya hizmet ifası sırasında, ticari teamüllere uygun miktarda fatura veya benzeri belgelerde belirtilmiş olması şarttır. Aksi takdirde, KDV tahsil edilmesi gereklidir.